همه چیز درباره ویروس کرونا: از علائم و پیشگیری گرفته تا کنار آمدن با این مهمان ناخوانده
-
ویروس خانمان‌سوز کرونا از کجا پیدایش شد؟
- پانگولین، خفاش یا یک انسان همه چیز خوار؟
- وقتی کرونا می‌گیریم چه اتفاقی در بدن ما می‌افتد؟
-
این ویروس چطور گسترش پیدا می‌کند؟
- آیا ویروس کرونا Airborne است و از راه هوا هم منتقل میشود؟
- آیا ممکن است حیوانات کرونا را به ما انتقال دهند؟
- چقدر احتمال دارد من به کرونا مبتلا شوم؟
-
برای پیشگیری از بیماری کرونا چه راه‌هایی پیش پای ما است؟
- آب و صابون یا ضدعفونی‌کننده الکلی؟ مساله این است
- مسئولیت پذیر باشید و از دیگران هم این را بخواهید
- فعلا تا اطلاع ثانوی دوری و دوستی را ملکه ذهن‌تان کنید
- ماسک: یک رفیق مهربان یا دوست ناباب؟
- کرونا تا کی ادامه دارد؟
-
حالا با وجود ویروس کرونا چطور زندگی عادی‌مان را از سر بگیریم؟
- کرونا در محل کار: حواس‌مان جمع کار باشد یا فاصله‌مان با همکارها؟!
- کرونا در مکان‌های عمومی
- تست کرونا و تشخیص آن به چه صورت است؟
حتما شما هم همه‌ی اخبار ضد و نقیض و مثبت و منفی را درباره کرونا شنیده‌اید. از حدود دو ماه پیش که رد پای ویروس کرونا در ایران پدیدار شد، نقطه نظرهای مختلفی درباره آن مطرح شد و بسیاری از آن‌ها به‌روزرسانی یا رد شد. اما بالاخره کدام حرف‌ها قابل اعتمادند؟ آخر ویروس کرونا یک آنفولانزای ساده است که غلبه بر آن برای ما اشرف مخلوقات مثل آب خوردن است، یا یک مهمان ناخوانده که آمده تا دنیای ما را از این رو به آن رو کند؟ کرونا تا کی ادامه دارد و چه زمانی قرار است از زندگی ما رفع زحمت کند؟ علائم اصلی کرونا چیست و از کجا باید مطمئن شویم که به بیماری ابتلا شدیم؟ چقدر باید فاصله‌گذاری اجتماعی را جدی بگیریم؟ واکسن کرونا کی ساخته میشود؟
هنوز سوال‌های زیادی بدون پاسخ مانده‌اند و اطلاعات ما درباره ویروس کرونا هر لحظه به‌روزرسانی میشود. اما در این مقاله سعی کردیم خلاصه‌ای از جدیدترین و مطمئن‌ترین اطلاعاتی که درباره ویروس کرونا موجود است را برای شما یک جا جمع‌آوری کنیم. قبل از هر چیز لازم است به شما بگوییم که اگر فکر می‌کنید بیش از حد درگیر فکر کردن به کرونا شده‌اید و استرس بیماری سراغ‌تان آمده، ممکن است مطالعه‌ی بیشتر درباره آن ترس‌تان را بیشتر کند. البته که برای مدیریت موثر این وضعیت لازم است با دقت اطلاعات موثق و به‌روز را دنبال کنید، اما اگر در این لحظه استرس‌تان تشدید میشود، آن را بوک‌مارک کنید و سر فرصت مناسبی که اوضاع روحی آرام‌تری دارید، بخوانید.
ویروس خانمان‌سوز کرونا از کجا پیدایش شد؟
اولین باری که علائم این ویروس دیده شد، به نظر ناشناخته می‌رسید. اما طولی نکشید که محققان فهمیدند این همان ویروس عزیزی (SARS-CoV) است که سال ۲۰۰۳ هم مدتی مهمان بشر بود و جان عده‌ای را گرفت. نام خانوادگی این ویروس‌ها (که از قضا زندگی در ریه‌های انسان و بقیه حیوانات را خیلی دوست دارند) Coronaviridae است. این دو ویروس شباهت ژنتیکی زیادی دارند اما مدل گسترش آن‌ها و نرخ مرگ و میرشان متفاوت است. ویروس سارس نرخ مرگ و میر خیلی بالاتری داشت اما ویروس کرونا راحت‌تر گسترش پیدا می‌کند و با وجود اینکه کمتر مرگ‌بار است، عفونت بیشتری در بدن ایجاد می‌کند.
بعد از این پاندمی خیلی‌ها یادشان آمد که عجب! انسان قبلا هم با این ویروس دست و پنجه نرم کرده و آن را شکست داده. دفعه‌ی پیش سروکله این ویروس در یکی از استان‌های جنوب شرقی چین به اسم گوانگ‌دونگ پیدا شد. اما این بار ویروس قوی‌تر شده و دوباره سراغ‌مان آمده. (البته خواهشا آنقدرها هم از قوی شدن آن نترسید، هرچه باشد از آدمیزاد که نمی‌تواند خطرناک‌تر شود!)
بعد از همه‌گیری ویروس سارس (SARS-COVID) پژوهشگران در دنیا بر روی ساختن واکسن ویروس متمرکز شدند، ماه‌ها فعالیت خود را به این موضوع اختصاص دادند و نسخه‌های اولیه آن را ساختند. اما این ویروس بعد از چند ماه به کلی از بین رفت و انسان‌های خوش‌خیال هم فکر کردند که دیگر خرشان از پل گذشته و از خطر جستند. غافل از اینکه اگر واکسن سارس ساخته شده بود، روی ویروس کرونای جدید هم اثر می‌گذاشت یا حداقل به دانشمندان کمک می‌کرد خیلی سریع‌تر واکسن کرونا را بسازند. جالب است بدانید دانشمندان مجله‌ی نیچر در پژوهشی در سال ۲۰۱۵ شیوع یک بیماری همه‌گیر جدید از خانواده کرونا را هشدار داده بودند.
این ویروس از کجا آمد؟ پانگولین، خفاش یا یک انسان همه چیز خوار؟
منبع ویروس کرونا هنوز دقیقا مشخص نشده و اختلاف نظرهایی در این مورد هست. همان طور که حتما شنیده‌اید، منبع اولیه‌ی خانواده‌ی ویروس کرونا خفاش‌های نعل اسبی هستند. این خفاش‌ها به دلایلی منبع بزرگی از دسته‌های مختلفی از ویروس‌ها و میکرب‌های بیماری‌زا هستند و مقادیر زیادی از آن‌ها را در بدن خود جای داده‌اند. اما به نظر می‌رسد که این ویروس مستقیما از خفاش به بدن انسان منتقل نشده است و یک جاندار میانی (یک واسطه‌ی مهربان) وجود داشته که باعث شده این ویروس میزبان خودرا از خفاش به بدن انسان تغییر دهد. در مورد ویروس کرونای قدیمی (سارس) این جاندار واسطه گربه Civet بود. در مورد ویروس کرونا تا اینجا مشاهدات ما می‌گوید این جاندار واسطه پانگولین بوده است. دانشمندان ژنوم ویروس کرونای جدید و ژنوم یک نمونه از این ویروس در پانگولین را بررسی کردند و تطبیق دادند. شباهت ۹۹ درصدی ژنوم این دو ویروس در انسان و پانگولین آن‌ها را به این فکر انداخت اما این فرضیه هنوز قطعی نیست و نمی‌توان صد درصد به آن تکیه کرد.
علائم کرونا: وقتی کرونا می‌گیریم چه اتفاقی در بدن ما می‌افتد؟
همان طور که می‌دانید ویروس کرونا هم مثل بقیه‌ی اعضای خانواده‌اش (مثل سارس، مرس و سرماخوردگی) در ما بیماری و عفونت ریوی ایجاد می‌کند. در نتیجه اولین عضو بدن که درگیر این ویروس میشود اندام ریه است. علائم کرونا تب، تنگی نفس، خستگی و سرفه خشک است. بعضی از مبتلایان کرونا علائم دیگری هم از خود نشان می‌دهند. به گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO) گرفتگی و آبریزش بینی، گلودرد و اسهال هم در بیماران کرونا دیده شده. علائم ویروس کرونا معمولا خفیف هستند و کم کم آغاز می‌شوند. در بعضی از افرادی که مبتلا به ویروس کرونا می‌شوند هم هیچ علائمی دیده نمی‌شود. حدود ۸۰ درصد از بیماران بدون نیاز به مراقبت‌ها و درمان‌های ویژه بهبود پیدا می‌کنند. تقریبا از هر ۶ نفر مبتلا یک نفر علائم جدی‌تر و خطرناک‌تر کرونا را تجربه می‌کند. (با ۱۴ ماده غذایی برای پاکسازی ریه آشنا شوید.)
به گزارش Science Daily از پژوهش‌های مختلف در دنیا؛ یکی از علائم اولیه کرونا از دست رفتن حس بویایی و چشایی است. این علامت کرونا هنوز در دست بررسی است اما تا اینجا به نظر می‌رسد افرادی که به علائم خفیف کرونا دچار می‌شوند، گاهی آن را تجربه می‌کنند. البته دقت کنید که در صورتی که بینی یا سینوس‌های‌تان دچار گرفتگی و عفونت باشد این علامت در شما ایجاد میشود و ربطی به کرونا ندارد. اما اگر بدون هیچگونه گرفتگی یک روز ناگهان متوجه شده‌اید که حس بویایی و چشایی‌تان ضعیف شده حتما احتمال اینکه ناقل بیماری باشید را در نظر بگیرید و علاوه بر اینکه خودتان را قرنطینه می‌کنید، نکات بهداشتی را رعایت کنید.
ویروس کرونا چطور گسترش پیدا می‌کند؟
همه ما می‌دانیم که ویروس از فرد به فرد از راه ترشحات دستگاه تنفسی (که از راه عطسه و سرفه خارج می‌شوند) منتقل میشود. شخصی که به کرونا مبتلا شده با سرفه و عطسه این ویروس را در هوا پخش می‌کند و ویروس‌ها اطراف فرد روی سطوح فرد می‌آیند. اگر شخصی به آن سطوح دست بزند و دستش را به بینی یا چشم و دهان بزند به احتمال بالا ویروس را وارد بدن خود می‌کند. این ساده‌ترین و بدیهی‌ترین شیوه‌ی انتقال ویروس است. چه اطلاعات جدیدی در این زمینه هست؟
آیا کرونا Airborne است و از راه هوا هم منتقل میشود؟
این یکی از سوالاتی است که از شروع این بحران پژوهشگران را به خود مشغول کرده و آزمایش‌های زیادی بر روی آن انجام شده است. اطلاعات ما در این زمینه دائما به روز میشود و خوب است که با مطالعه همیشگی درباره کرونا اطلاعات‌مان را به‌روز کنیم. در حال حاضر می‌دانیم که این ویروس از چند ساعت تا چند روز بر روی سطوح فعال می‌ماند. اما میزان ماندگاری ویروس به فاکتورهای مختلفی مثل جنس سطح و میزان رطوبت هوا ارتباط دارد. (درباره گرم شدن هوا و تاثیر آن بر انتشار کرونا بیشتر بخوانید.) لطفا دقت کنید در صورتی که شک دارید یک سطح آلوده است یا خیر، به جای محاسبات ذهنی درباره جنس سطح و رطوبت یا دمای هوا، با چند پیس ضدعفونی‌کننده سطح را تمیز کنید و خیال خودتان و بقیه را راحت کنید!
یکی از مباحثی که پژوهشگران در حال تحقیق روی آن هستند میزان ماندگاری ویروس بر روی سطوح مختلف است.
آیا ممکن است حیوانات کرونا را به ما انتقال دهند؟
به گزارش سازمان بهداشت جهانی دیده شده که حیوانات خانگی به ویروس کرونا آلوده شوند. اخیرا هم به دلیل خطای انسانی ببرهای یک باغ وحش در نیویورک به کرونا مبتلا شدند و نتیجه تست کرونای آن‌ها مثبت شد. در واقع حیوانات اگر در تماس نزدیک با انسان قرار بگیرند احتمال دارد که کرونا بگیرند اما هنوز دیده نشده که حیوانات به انسان بیماری را منتقل کنند. به استناد سازمان جهانی بهداشت حیوانات تا اینجا گربه‌ها بیشتر از بقیه‌ی حیوانات مستعد ابتلا به ویروس کرونا بوده‌اند و خوک‌ها و مرغ‌ها مبتلا نشده‌اند. هنوز پژوهش‌ها در این حوزه تکمیل نشده‌اند و تا اینجا می‌دانیم که انتقال انسان به انسان اصلی‌ترین شیوه گسترش کرونا است. در حال حاضر هیچ مدرکی مبنی بر اینکه حیوانات خانگی مبتلا شده در گسترش ویروس کرونا نقش داشته‌اند وجود ندارد. اگر حیوان خانگی نگه‌داری می‌کنید درباره اینکه آیا حیوانات خانگی می‌توانند کرونا را به ما انتقال دهند و چطور از آن‌ها محافظت کنیم در کتاب کاله بیشتر بخوانید.
چقدر احتمال دارد من به کرونا مبتلا شوم؟
جواب این سوال مهم‌تر از هر چیزی به این بستگی دارد که شما کجا زندگی می‌کنید و چقدر در شهر یا محله‌تان این ویروس پخش شده و گسترش پیدا کرده است؟ پاسخ دادن به این سوال هم لازمه‌اش این است که شما نسبت به اخبار کرونایی دور و اطراف‌تان آگاه باشید. به همین دلیل لازم است که به‌روز باشید و از منابع معتبر محلی و کشوری اخبار کرونا را دریافت کنید. اگر می‌خواهید به مکانی عمومی بروید یا به دلیلی مجبور هستید سفر کنید، باید آگاهی کاملی نسبت به وضعیت مقصد داشته باشید. (در انتهای این مقاله توصیه‌هایی درباره کرونا در سفر، محل کار و .. ارائه دادیم.) متاسفانه بحران‌های این چنینی به سرعت گسترش پیدا می‌کنند. برای همین از وضعیت کلی مکانی که هستید و بعدا خواهید رفت اطلاعات کامل و درستی داشته باشید. برای دسترسی به آمار کرونا در ایران و داشبورد مایکروسافت از آمار کرونا در جهان از لینک‌ها بازدید کنید.
افراد مسن یا افرادی که به بیماری‌های خاصی مثل فشار خون بالا، دیابت و مشکل قلبی مبتلا اند بیشتر مستعد ابتلا به ویروس کرونا هستند. دقت کنید که به هیچ وجه دلیلی ندارد این عزیزان مسن و بیماران خاص اطراف‌تان را بترسانید. فقط کافی است آن‌ها در قرنطینه خانگی بمانند و همه‌ی اشخاصی که مشکوک به بیماری هستند یا رفتار پرخطری داشته‌اند را از اطراف آن‌ها دور کنید. در ضمن اگر جوان و سالم هستید، بنا نیست خیال‌تان راحت شود و فکر کنید که دیگر نیاز به بهداشت فردی و آموزش ندارید. حتی اگر خودتان سالم‌ترین شخص روی زمین باشید و مطمئن باشید که قرار نیست بیمار شوید، باید دقت کنید که رفتارهای شما ممکن است اطرافیان شما و به شکل گسترده‌تر جامعه را تحت تاثیر قرار دهد. پس در کنار اینکه برای‌تان آرزو می‌کنیم تن‌تان سلامت باشد، توصیه می‌کنیم این اپیدمی را شوخی نگیرید!
برای پیشگیری از کرونا چه راه‌هایی پیش پای ما است؟
همان طور که در قسمت‌های قبل هم گفتیم، قبل از هر چیز لازم است هشیار و گوش به زنگ باشید. از اخبار محلی، کشوری و جهانی درباره ویروس کرونا آگاه باشید و خلاصه سعی کنید همیشه یک قدم از این ویروس موذی جلوتر باشید. (با دانستن اینکه چطور دارد گسترش پیدا می‌کند و برای ما چه آشی پخته است!)
در این بخش ابتدا توصیه‌های کلی برای پیشگیری از کرونا (که احتمالا همه‌تان آن‌ها را می‌دانید و مدتی است رعایت می‌کنید) آوردیم و بخش‌هایی که چالش‌برانگیز هستند را بیشتر باز می‌کنیم.
آب و صابون یا ضدعفونی‌کننده الکلی؟ مساله این است
دست‌های‌تان را دائما با مواد ضدعفونی‌کننده بشویید. اگر برای سرکار رفتن از خانه خارج می‌شوید حتما هر ساعت دست‌تان را بشویید. اگر دست‌تان را تازه شسته‌اید و می‌دانید که آنقدر کثیف نیست با محلول الکی آن را تمیز کنید اما در غیر اینصورت حتما با آب و صابون بشویید. حداقل ۲۰ ثانیه همه جای دست‌تان را صابونی کنید و اجازه دهید تا آب و صابون کم کم ویروس کرونا را غیرفعال کنند. دقت کنید که این ویروس برای اینکه از آب و صابون تاثیر بگیرد و غیرفعال شود به زمان نیاز دارد. در کتاب کاله همه چیز درباره محلولهای ضدعفونی‌کننده، الکل و نحوه درست کردن آن‌ها را در خانه بخوانید. در ضمن درباره برندهای معتبر الکل آگاه باشید، فرآورده‌های تقلبی ضدعفونی‌کننده را بشناسید و آن‌ها را خریداری نکنید.
مسئولیت پذیر باشید و از دیگران هم این را بخواهید
فاصله یک و نیم متری با افرادی که سرفه و عطسه می‌کنند را حفظ کنید و از آن‌ها بخواهید با دستمال جلوی صورت‌شان را بگیرند و آن را در یک سطل دربسته مخصوص خودشان بیاندازند. این نکات را خودتان هم رعایت کنید و حواس‌تان باشد وقتی از منطقه سبز کرونا خارج می‌شوید، به هیچ وجه به صورت‌تان دست نزنید. (منطقه سبز کرونا اصطلاحا به منطقه‌ای در خانه می‌گوییم که کاملا قرنطینه است و همه‌ی فاکتورهای آلودگی را از آن زدوده‌اید. برای مثال از چند قدم جلوتر از در خانه که کفش‌ها و وسایل بیرون از خانه مثل لباس‌ها را آنجا قرار می‌دهید و راهی برای ورود آلودگی به آن وجود ندارد.) اگر می‌بینید اطرافیان‌تان بعد از دست زدن به مناطق تحت تماس همه دست‌شان را ناخودآگاه به سمت صورت‌شان بردند یا رفتار پرخطر دیگری انجام دادند، اصلا از یادآوری نکات بهداشت فردی در کرونا خجالت نکشید. به هرحال شما به خاطر سلامتی خود آن شخص و جامعه تذکر می‌دهید.
فعلا تا اطلاع ثانوی دوری و دوستی را ملکه ذهن‌تان کنید و فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت کنید
این روزها بحث فاصله‌گذاری اجتماعی (Social Distancing) داغ است و همه در حال تذکر آن به یکدیگر هستند. در این مورد چند نکته وجود دارد که باید بدانید:
فقط در مواقع ضروری از خانه خارج شوید. فقط برای خرید مایحتاج ضروری و سرکار رفتن (اگر مجبور هستید و نمی‌توانید از راه دور کار کنید) منطقه سبز کرونا را ترک کنید.
اگر به مکان‌های عمومی می‌روید، حتما فاصله‌تان را با دیگران حفظ کنید و نکات بهداشت فردی و عمومی در محل کار را رعایت کنید.
بعضی از اشخاص هستند که حتما باید تحت هر شرایطی فعلا در قرنطینه خانگی باشند و بیرون نیایند. افرادی که:
- بالای ۷۰ سال سن دارند.
- باردار هستند. (اگر فرزند کوچک دارید درباره علائم کرونا در کودکان و پیشگیری بیشتر بخوانید)
- اشخاصی که بیماری‌های خاصی مثل عفونت‌های طولانی‌مدت دستگاه تنفسی دارند. (مثل آسم و سایر بیماری‌های این چنینی)
- اشخاصی که بیماری‌های نارسایی قلبی، نارسایی کلیوی، ام اس، پارکینسون و دیابت دارند.
- اشخاصی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند و یا در نتیجه بعضی از بیماری‌ها مثل ایدز سیستم ایمنی آن‌ها تضعیف شده. (راهکارهایی برای تقویت سیستم ایمنی بدن)
- اشخاصی که BMI بالای ۴۰ دارند و به صورت جدی اضافه وزن دارند.
این گروه از اشخاص در ریسک نسبتا بالایی قرار دارند و باید حسابی مراقب‌شان باشید.
در مورد قرنطینه خانگی و جلوگیری از گسترش ویروس کرونا بیشتر بخوانید.
ماسک: یک رفیق مهربان یا دوست ناباب؟
یکی از پایه ثابت‌های این روزهای ما ماسک‌های صورت‌مان است. اما آیا این ماسک‌ها از ما محافظت می‌کنند؟ به گفته سازمان بهداشت جهانی در چند موقعیت باید از ماسک استفاده کنید:
- در شرایطی که علائم بیماری را دارید.
- در شرایطی که از بیماران کرونایی مراقبت می‌کنید.
سازمان بهداشت جهانی می‌گوید در شرایطی که مصرف جهانی ماسک به شدت بالا رفته، کمبود آن در ابعاد بزرگ حس میشود و اولویت با کادرهای درمان است، باید هوشمندانه از ماسک استفاده کنید و در شرایطی که لزومی به ماسک زدن وجود ندارد ماسک‌ها را هدر ندهید. در ضمن اگر ماسک نداشتید و دستمال در دسترس‌تان نبود حتما با آرنج‌تان جلوی عطسه را بگیرید. استفاده از ماسک تنفسی و درآوردن آن از صورت اصول بهداشتی دارد که باید با دقت آن‌ها را رعایت کنید.
کرونا تا کی ادامه دارد؟
از همان روز اولی که این مهمان ناخوانده پایش را در خانه‌مان گذاشت، منتظر لحظه‌ای بودیم که رفع زحمت کند. اما با گذشت زمان بیشتر برای ما روشن شد که این مهمان بی‌نزاکت به این زودی‌ها قصد خداحافظی ندارد و به نظر می‌رسد باید به حضور گرمش عادت کنیم. (البته اگر او ما را از خانه بیرون نیندازد!)
جدی‌ترین سوال این روزهای ما همین هست؛ کرونا تا کی ادامه دارد؟ این وضعیت نامشخص بحران کرونا کی تمام میشود و چه زمانی به زندگی عادی برخواهیم گشت؟
ویرجینیا پیتزر متخصص بیماری‌های عفونی از دانشگاه (Yale) ییل (که این مدت بر روی پژوهش و مدل‌سازی کرونا و پیش‌بینی رفتار آن در آینده کار کرده است) در مصاحبه‌ای به سوال کرونا کی تمام میشود پاسخ داده است که بخش‌های مهمی از صحبت‌هایش را در این مقاله می‌خوانید. دکتر پیتزر با توجه به مدل‌سازی‌هایی که در آمریکا انجام داده است می‌گوید به نظر می‌رسد ماه‌ها درگیر این پاندمی خواهیم بود و اینکه فکر کنیم در عرض چند هفته این بحران آرام می‌گیرد، صرفا خوش‌بینانه است. مدل‌سازی‌ها می‌گویند پیک این بیماری در ماه جولای (حدود مرداد) فرا می‌رسد و تا پاییز درگیر آن خواهیم بود. البته به اینکه مردم چطور رفتار کنند و چقدر قرنطینه خانگی و فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت کنند، بستگی دارد. اما بعد از تغییر رفتار تا چند هفته تغییری در رویکرد نخواهیم دید. زیرا مبتلایان این لحظه حاصل اتفاقاتی هستند که دو سه هفته پیش افتاده است.
چه زمانی می‌توانیم مطمئن باشیم که شر ویروس کرونا کنده شده است؟
حقیقتش را بخواهید، ما مشغول تماشای یک فیلم سینمایی نیستیم که یک لحظه تمام بشود و ما بلند شویم و با کش و قوسی سالن را ترک کنیم. متاسفانه ما بازیگران این فیلم سینمایی با پایانی باز هستیم! (البته به نوعی کارگردان هم هستیم، چون رفتارهای فردی ما اگرچه کم اما بر مدیریت این بحران تاثیر می‌گذارد.)
به گفته‌ی دکتر پیتز، نمی‌توانیم در لحظه‌ای مشخص این بحران را پایان یافته فرض کنیم. اما اگر تعداد مبتلایان جدید کرونا و آن‌هایی که نیاز به بستری شدن دارند و به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند در طول حداقل چهار هفته‌ی متوالی کاهش پیدا کند، این یک نشانه است که بحران در حال فروکش کردن است. اگرچه باید بفهمیم کاهش تعداد مبتلایان جدید به دلیل مقاوم شدن سیستم ایمنی افراد به این بیماری است، یا فاکتورهای دیگری که امتحان کردیم (مثل فاصله‌گذاری اجتماعی) موثر بوده‌اند. اگر به دلیل موثر بودن فاکتورهای خودمان باشد لازم است که جوامع روند احتیاط کردن را ادامه بدهند و حواس‌مان باشد دوباره روند صعودی مبتلایان آغاز نشود. برای اینکه از این موضوع مطمئن شویم تست میزان آنتی‌بادی در خون موثر خواهد بود. (آنتی بادی‌ها موادی هستند که با ویروس می‌جنگند و اگر زیاد باشند سیستم ایمنی فرد راه مقابله با ویروس را پیدا کرده است.)
حالا با وجود ویروس کرونا چطور زندگی عادی‌مان را از سر بگیریم؟
با توجه به اینکه در حال حاضر می‌دانیم که فعلا در خدمت این مهمان ناخوانده خواهیم بود، سوال‌هایی زیادی برای ما پیش خواهد آمد. اگر مجبور هستیم سرکار برویم و یا از حمل و نقل عمومی استفاده کنیم چه کار کنیم؟ اگر شغل‌مان به صورتی است که مجبور به سفر کردن در کرونا هستیم چطور از خودمان محافظت کنیم؟
کرونا در محل کار: حواس‌مان جمع کار باشد یا فاصله‌مان با همکارها؟!
بعضی از کسب‌وکارها بعد از این بحران به دورکاری روی آوردند. این کسب‌وکارها آن‌هایی بودند که به هر طریق امکان پیشبرد کار از راه دور را داشتند. اگرچه دورکاری هم چالش‌های زیادی برای آن‌ها به وجود آورد، اما دورکاری خطر ابتلا به کرونا را کاهش می‌دهد. اگر شما هم جز دسته‌ی دورکاران هستید، با عادت‌های موثر برای دورکاری موثر در خانه آشنا شوید.
اما اگر مجبور باشیم سرکار برویم آن وقت چه؟ چطور می‌توانیم از خودمان و همکارها محافظت کنیم؟ این چند توصیه را به صورت کلی حتما جدی بگیرید:
- کاغذهای اطلاع‌رسانی درباره موضوع‌های مختلف و نکات بهداشتی را همه جا بچسبانید و درباره آن‌ها اطلاع‌رسانی کنید. صحبت و تعامل با همکاران در این زمینه بسیار خوب است. حتما اطمینان حاصل کنید که همه‌ی افراد درک درستی از ابعاد بحران دارند و نکات بهداشت فردی و جمعی را رعایت می‌کنند.
- مواد ضدعفونی‌کننده را همه جا در دسترس قرار دهید. برای صرفه‌جویی در مصرف این مواد می‌توانید برای باز کردن درها و دستگیره‌ها پارچه‌ای به همراه داشته باشید تا مجبور نباشید این سطوح را دائما ضدعفونی کنید. دقت کنید که از مواد ضدعفونی‌کننده‌ای استفاده کنید که موثر بودن آن‌ها ثابت شده است. اگر چه استفاده از تب‌سنج ابتلا به کرونا را لزوما تشخیص نمی‌دهد، خوب است از چنین ابزاری سرکار استفاده کنید.
- سعی کنید دستمال‌های آلوده‌تان را در سطل‌های درباز و عمومی قرار ندهید و کیسه‌ها یا سطل‌های دربسته اختصاصی داشته باشید. اگر تلاش کنید تا حتی الامکان همه‌ی زباله‌های آلوده‌تان را خودتان در کیسه‌ای جمع‌آوری کنید، آن وقت نیروهای خدماتی و سایر همکاران را در چنین شرایط سختی کمتر به خطر می‌اندازید.
- دستورالعمل‌های عمومی را به همه افراد بدهید و از آن‌ها بخواهید تا جایی که می‌توانند به مکان‌های عمومی نروند. اگر همکاران‌تان مجبور به سفرهای کاری هستند حتما پروتکل‌های سفر در کرونا را در اختیار آن‌ها قرار دهید.
- از همکاران‌تان بخواهید در مورد علائم کرونا گوش به زنگ باشند و به محض مشاهده آن‌ها حتما در قرنطینه خانگی بمانند. در صورتی که خدایی ناکرده شاهد چنین اتفاقی بودید سعی کنید مکان‌هایی که سرکار رفته‌اید و کارهایی که کرده‌اید را بررسی کنید و ببینید آیا رفتاری انجام داده‌اید که دیگران را به خطر بی‌اندازد؟ اگر چنین رفتاری داشته‌اید لازم است که به اشخاصی که درگیر شده‌اند هشدارهای لازم را بدهید.
برای مطالعه جزییات بیشتر و اطلاع از اینکه چطور جلسات گروهی یا سفر در کرونا را مدیریت کنید، به پروتکل سازمان بهداشت جهانی در خصوص بهداشت در محل کار برای پیشگیری از کرونا مراجعه کنید.
کرونا در مکان‌های عمومی مثل مترو
اولین قدم جوامع مختلف بعد از شیوع کرونا این بود که مکان‌های عمومی مثل مدارس، دانشگاه‌ها، کنسرت، تئانر و .. تا اطلاع ثانوی تعطیل شوند. در ایران هم همان طور که شاهد هستید بسیاری از مکان‌های عمومی تعطیل هستند و بعضی از خدمات دولتی به صورت آنلاین در دسترس قرار کرفته‌اند تا مراجعه به مکان‌های خدمات دولتی کمتر شود. بر اساس بخشنامه‌ای که اخیرا صادر شده است، دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی تا اطلاع ثانوی به آموزش آنلاین ادامه خواهند داد و فقط امتحانات پایان ترم به صورت حضوری برگزار خواهند شد.
اما اگر مجبور هستیم که به مکان‌های عمومی مثل مترو یا اتوبوس وارد شویم چطور باید از خودمان محافظت کنیم؟ قبل از هر چیز باید بدانید افرادی که در حیطه‌ی ریسک کرونا هستند (ابتدای مقاله این دسته‌ها را معرفی کردیم) نباید به مکان‌های عمومی مثل مترو بروند. در صورتی که به چنین مکان‌های می‌روید اصل مهم «دست‌تان را به صورت‌تان نزنید» را در هر لحظه به یاد داشته باشید و به آن عمل کنید. سعی کنید به سطوح دست نزنید یا با دستکش‌هایی دست بزنید که بعدا دور خواهید انداخت. اگر در دستان‌تان سرفه کرده‌اید، به هیچ وجه دست‌های‌تان را به میله‌ها و دستگیره‌ها نزنید. در مکان‌های عمومی بهتر است که همه از ماسک استفاده کنند. البته ماسک از ابتلا به کرونا پیشگیری نمی‌کند، اما از آن جایی که بسیاری از افراد ناقل هستند و علامتی ندارند، ماسک روی صورت‌شان باعث میشود حداقل ویروس را کمتر در هوا پخش کنند.
در کل توجه داشته باشید که در مکان‌های عمومی قرار نیست برای پیشگیری از کرونا فقط حواس‌تان به خودتان باشد. وجه دیگر قضیه این است که باید طوری رفتار کنید که دیگران را کمتر به خظر بی‌اندازید. اگر همه‌ی افراد این گونه فکر و رفتار کنند، بیشتر می‌توانیم به مدیریت این بحران امیدوار باشیم.
تست کرونا چیست و تشخیص آن به چه صورت است؟
ساده‌ترین و در دسترس‌ترین ابزار برای تست کرونا در منزل تب‌سنج است. البته به وسیله‌ی تب‌سنج فقط می‌توانید علامت تب را تحت نظر بگیرید و در صورتی که ناقل بی‌علامت باشید یا تب نکرده باشید، تشخیص کرونا ممکن نیست. دقت کنید که اگر می‌خواهید مطمئن باشید، تب‌سنج جیوه‌ای از تب‌سنج الکترونیکی دقیق‌تر است. اما از آن جایی که تب‌سنج جیوه‌ای را داخل دهان می‌گذارند، باید هر کس تب‌سنج شخصی خود را داشته باشد.
تست کرونا در شرایط بیمارستانی به دو شیوه انجام میشود. در شیوه اول با استفاده از کیت‌های تشخیص کرونا از سلول‌های ریه نمونه‌برداری میشود و تشخیص ویروس کرونا از این راه انجام میشود. این شیوه درصدی خطا دارد و ممکن است اشتباها نتیجه منفی نشان بدهد. در شیوه‌ی دوم با استفاده از سی تی اسکن ریه تشخیص کرونا انجام میشود. اما تست کرونا از طریق سی تی اسکن ریه فقط در مراحل پیشرفته‌تر بیماری قابل اتکا است، آن هم نه به تنهایی. بلکه با در نظر گرفتن علائم بیمار، سابقه رفت و آمد او با بیماران کرونایی و جزییات دیگری که می‌توانند ما را مطمئن کنند.
بعضی از کشورها (مثل کره جنوبی) با استفاده از تست گسترده کرونا و غربال‌گری بیماران بحران کرونا را به خوبی مدیریت کرده‌اند. درست است که این شیوه خیلی خوب جواب داده است، اما در ابعاد فردی چند نکته درباره تست کرونا را به یاد داشته باشید:
- در صورتی که علائم کرونا را ندارید و صرفا دچار توهم کرونا شده‌اید، به هیچ وجه لازم نیست با مراجعه به مراکز درمانی خودتان را بیشتر در معرض کرونا قرار دهید. ابتدا کمی صبر کنید تا ترس و هیجان‌تان فروکش کند. بعد اگر باز هم نگرانی داشتید، به سامانه تست کرونا آنلاین وزارت بهداشت مراجعه کنید و با ثبت علائم‌تان تست کرونای اینترنتی بدهید.
- درصورتی که علائم اولیه کرونا جدی‌تر شد و دلایل منطقی برای شک کردن به کرونا وجود داشت، آنوقت اگر قصد داشتید به مراکز عکس‌برداری برای سی تی اسکن بروید سعی کنید با تحقیق مرکزی را پیدا کنید که حتی الامکان آلوده به کرونا نباشد و بیماران کرونایی را ویزیت نکرده باشد.
نکته: یکی از توصیه‌هایی که از ابتدا درباره تشخیص کرونا در خانه می‌گویند، آزمایشی است که با حبس ۱۵ ثانیه نفس شروع میشود و در ادامه فرد باید نفس خود را به آرامی خارج کند. می‌گویند شخصی که با موفقیت نفس خود را خارج کند دچار فیبروز ریه نشده پس به کرونا مبتلا نیست. به گزارش سازمان بهداشت جهانی این شیوه‌ی برای تست کرونا در خانه قابل اعتماد نیست. پس به این شیوه دل نبندید.
در پایان باید بگوییم
اصلا و ابدا در این دوران اضطراب نگیرید و مشکلات را درون خودتان نریزید. (درباره اینکه استرس چطور به مغز آسیب می‌رساند بیشتر بخوانید) ممکن است مجبور باشیم برخی از تغییراتی که در سبک زندگی‌مان ایجاد شده، را طولانی‌تر حفظ کنیم تا سلامت عمومی را تضمین کنیم. هر گاه دچار استرس یا اضطراب آینده شدید، به این فکر کنید که این فقط مشکل شما نیست، بلکه میلیون‌ها شخص دیگر در جهان در همین لحظه با این بحران دست و پنجه نرم می‌کنند. این حقیقت کمی انسان را آرام می‌کند. (به قول معروف می‌گویند عزای دسته جمعی عروسیه!)
در مرحله بعد درباره نگرانی‌هایتان با نردیکان‌تان صحبت کنید. اجازه ندهید وضعیت قرنطینه عمومی و خانه‌نشینی باعث شود ایزوله شوید و ارتباطات انسانی‌تان قطع شود. در وضعیت بحرانی کنونی حفظ تعامل مثبت و دلگرم‌کننده تاثیر شگرفی در توان روانی فرد برای مواجهه با بحران دارد. (درباره ارتقای سلامت روان از طریق تقویت عزت نفس بیشتر بخوانید) پس مراقب خودتان، خانواده‌تان، دوستان و آشنایان باشید و سلامت روان‌تان را در این روزها دست کم نگیرید. نگران نباشید، یک روز همه با هم از بحران کرونا به سلامت عبور کرده‌ایم.
حالا شما از تجربیات خودتان در دوران کرونا بگویید. چطور با چالش کرونا مواجهه شده‌اید و زندگی‌تان چطور تاثیر گرفته؟ همچنین اگر سوالی درباره کرونا داشتید در بخش کامنت‌ها به اشتراک بگذارید تا از طریق منابع معتبر به آن‌ها پاسخ بگوییم و این مطلب را درباره کرونا به‌روزرسانی کنیم.
