تشخیص روغن سالم از روغن ناسالم با چند روش کاربردی
تشخیص دقیق و صحیح تقلبات در روغن های خوراکی، نیاز به روش های دستگاهی و آزمایشگاهی دارد اما در برخی موارد روش های ساده ای وجود دارد که مصرف کننده می تواند با به کارگیری آن ها با احتیاط بیشتری از روغن استفاده کند که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می شود
نکته هایی برای تشخیص روغن سالم
روغن ها و چربی های خوراکی سهم قابل توجهی از رژیم غذایی انسان را تشکیل می دهند و بیش از 90 درصد روغن های خوراکی تولیدی در جهان، به عنوان غذا یا جزئی از فرمولاسیون فراورده های غذایی استفاده می شوند. ویژگی های روغن ها و چربی هایی که در تغذیه انسان به کار می رود باید به گونه ای باشد که سلامت مصرف کننده را تهدید نکند بنابراین توجه به کیفیت روغن یا محصولات حاوی روغن های خوراکی از اهمیت فراوانی برخوردار است. تشخیص دقیق و صحیح این نوع تقلبات، نیاز به روش های دستگاهی و آزمایشگاهی دارد اما در برخی موارد روش های ساده ای وجود دارد که مصرف کننده می تواند با به کارگیری آن ها با احتیاط بیشتری از روغن استفاده کند که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می شود.
روغن ها و چربی ها زیرمجموعه ای مهم از لیپیدها هستند که تفاوت آن ها در مایع یا جامد بودن آن ها در دمای محیط است. چربی ها به طور معمول منشأ حیوانی دارند و به صورت جامد هستند در حالی که روغن ها، منشأ گیاهی دارند و به صورت مایع هستند. ترکیب اصلی روغن ها تری آسیل گلیسرول و از لحاظ تنوع و توزیع اسیدهای چرب در روغن های مختلف متفاوت است. با وجود این، برخی ریزمغذی ها مانند ترکیبات فنولی، استرول ها، ویتامین های محلول در چربی و غیره، آن ها را از یکدیگر متمایز می کند.
یکی از نمونه های رایج تقلب در روغن، جایگزین کردن روغن ارزان قیمت با روغن های گران قیمت است. برای مثال روغن های گیاهی مانند کلزا، سویا، آفتاب گردان یا کانولا جایگزین روغن زیتون یا نارگیل می شوند یا ممکن است به صورت مخلوط با هم و به نام روغن زیتون یا نارگیل خالص به فروش برسند.
در پومو بخوانید : روغن کنجد، روغن کانولا یا روغن زیتون؟کدام برای پخت و پز بهتر است؟
روغن زیتون
روغن زیتون سالم، رنگ سبز یا زرد مایل به سبز دارد در حالی که اغلب روغن های گیاهی تصفیه شده، رنگ زرد دارند. همچنین از روغن زیتون سالم بوی میوه یا علف تازه استشمام می شود. موارد ذکر شده قابل اطمینان نیست چون می توان با اضافه کردن برخی افزودنی ها به روغن های گیاهی مانند رنگ یا اسانس، این تشابه را ایجاد کرد. یکی از بهترین روش ها برای تشخیص روغن زیتون سالم درک احساس تلخی، تندی و تیزی پس از چشیدن آن است چرا که روغن های گیاهی دیگر این احساس را به وجود نمی آورند.
در پومو بخوانید : چگونه روغن زیتون اصل را از تقلبی تشخیص دهیم؟
روغن نارگیل
به منظور تشخیص روغن نارگیل خالص نیز می توانید آن را در ظرف شیشه ای بریزید و به مدت 30 دقیقه در یخچال (نه فریزر) قرار دهید. اگر روغن نارگیل خالص باشد، پس از این مدت همه آن جامد و یک دست خواهد شد؛ در غیر این صورت، لایه جداگانه مایع روی سطح تشکیل می شود.
روغن پالم
از تقلبات رایج دیگر، جایگزین کردن روغن های ارزان قیمت مانند روغن های گیاهی هیدروژنه یا روغن پالم با چربی شیر در فراورده های لبنی مانند کره، خامه و پنیر پیتزاست. مصرف روغن های گیاهی هیدروژنه به دلیل وجود اسیدهای چرب ترانس که به طور معمول طی فرایند هیدروژناسیون تشکیل می شود، توسط سازمان غذا و داروی آمریکا از سال 2018 ممنوع شده است اما در ایران هنوز توسط بعضی از کارخانه ها مصرف می شود. اسیدهای چرب ترانس خطر بیماری های قلبی و انسداد رگ ها را حتی بیش از چربی های حیوانی تشدید می کند. این موضوع علاوه بر آثار مضر بر سلامت مصرف کننده، در صورتی که روی برچسب ماده غذایی در فهرست اجزای تشکیل دهنده ذکر نشود، تقلب محسوب می شود. آثار نامطلوب ناشی از جایگزین کردن روغن پالم با چربی شیر به مراتب کمتر از روغن های گیاهی هیدروژنه با محتوای بالای اسیدهای چرب ترانس است که در بسیاری کشورها مرسوم است اما ذکر آن در ترکیب اجزای تشکیل دهنده روی برچسب محصول به منظور آگاهی مصرف کننده ضروری است. روغن پالم به دلیل وجود اسیدهای چرب اشباع بالا، خطر بیماری های قلبی-عروقی را افزایش می دهد که البته این مطلب درباره خود چربی شیر نیز صادق است.
روغن های سرخ کردنی
در پومو بخوانید : بهترین و بدترین روغنهای خوراکی را بشناسید
در پومو بخوانید : کدام روغن در اثر حرارت کمتر آسیب می بیند؟