با زودپز غذا بپزیم یا نه؟ فواید و مضرات زودپز

فواید و مضرات استفاده از زودپز

زمانی که وقت کمی برای آماده کردن غذا دارید، پختن غذا در زودپز اولین گزینه ای است که به ذهنتان می آید چرا که یکی از مزیت های زودپز، پخت سریعتر مواد غذایی است. همراه ما باشید تا مزایا و معایب پختن غذا در زودپز را بررسی کنیم.
زودپز نوعی ظروف آشپزی است که مواد غذایی در آن از طریق بخار و در مدت زمانی کوتاه پخته می شود. برای پختن غذا در زودپز باید تمام نکات ایمنی را رعایت کنید تا روزنه روی درب آن، بسته شده و باعث انفجار آن نشود. بنابراین بهتر است دانه هایی مانند جو و گندم را که پس از حرارت زیاد کف می کنند، در زودپز آماده نشود، زیرا کف آن ممکن است باعث بسته شدن روزنه درب  زودپز شود. پختن غذا در زودپز دارای مزایا و معایبی است که به  برخی از معایب آن  اشاره می کنیم:

معایب پختن غذا در زودپز

1. گاهی اوقات این سوال پیش می آید که مواد غذایی در زودپز با حرارت بالا می پزد یا فشار بالا؟ باید گفت که زودپز، مواد غذایی را با فشار بالا می پزد و بعید است که مواد غذایی کیفیت خود را از دست بدهند. اما به هر حال، با توجه به فشار زیاد ممکن است تغییراتی در مواد غذایی ایجاد شده و ارزش غذایی آن کاهش پیدا کند.
2. با پختن غذا در زودپز ممکن است برخی از ویتامین های مفید و مواد مغذی را که به گرمای زیاد حساس هستند، کاهش دهد. به عنوان مثال ویتامین C، بتاکاروتن و دیگر ترکیبات مفید، در زودپز، از بین می روند. همچنین، ممکن است اسیدهای چرب امگا 3 هم بر اثر استفاده از دیگ زودپز از بین برود.
3. زمانی که میوه و سبزیجات را داخل زودپز قرار می دهید، برخی مواد مغذی و ویتامین ها مانند ویتامین C و فیتونوترینت های موجود در سبزیجات و میوه ها از بین می روند.
4. پخت انواع حبوبات و دانه ها در زودپز، به طور کلی ایمن بوده و به جز کاهش ویتامین هایی مانند فیتونوترینت ها، بقیه مواد معدنی مانند فیبر و نشاسته، حفظ شده و از بین نمی رود.
5. پخت انواع مواد گوشتی در زودپز  شاید راضی کننده و سریع باشد، اما باید گفت که معمولا چربی های اشباع نشده مواد گوشتی، بسیار کاهش پیدا می کند.

اگر می خواهید در پومو بخوانید : آیا زود‎پز مواد مغذی غذا را از بین می‎برد؟

مزایای پختن غذا در زودپز

اکثر افراد برای پخت و پز، از اجاق گازهای معمولی استفاده می کنند که از این طریق، غذا به آرامی پخته و آماده می شود. اما گاهی اوقات، به دلیل عجله و یا سرعت بخشیدن به پخت مواد غذایی از زودپز استفاده می شود. برخی از مزایای زودپز عبارتند از:

غذاها، بیشتر مواد مغذی خود را حفظ می کنند و طعم آن ها تغییری نمی کند

غذاهایی که تحت فشار قرار می گیرند، معمولا مواد مغذی خود را حفظ می کنند زیرا به سرعت پخته شده و نسبت به اجاق گاز، به مرور این مواد مغذی را از دست نمی دهد. همچنین، مواد غذایی، در مدت زمان کمتری آماده می شوند و این، به معنی این است که آن ها رنگ ، طعم  و همچنین مواد معدنی و ویتامین ها را تقریبا در خود حفظ می کنند. زودپزها تا 70٪ زمان پخت را کاهش می دهند. به طور کلی، پخت غذا با زودپز به دلیل سرعت آن، باعث افزایش حفظ طعم های طبیعی غذا می شود.

صرفه جویی در انرژی

پخت و پز در زودپز، نسبت به اجاق گازهای معمولی که از چند شعله آن استفاده می شود، می تواند باعث صرفه جویی قابل توجهی، در انرژی شود. از آنجا که غذاها در زودپز، با فشار بالا و مدت زمان کمتری آماده می شوند، بنابراین، برای تهیه وعده های غذایی نیاز به انرژی کمتری وجود دارد.  با افزایش هزینه برق، همه ما می خواهیم راهی برای صرفه جویی در انرژی و کاهش میزان مصرف انرژی پیدا کنیم.

صرفه جویی در زمان  آماده سازی وعده های غذایی

با زودپز زمان پخت به میزان قابل توجهی کاهش می یابد زیرا غذا ها به سرعت آماده می شوند. وقتی که  از زودپز، برای پخت غذا استفاده می شود، به همان ترتیب می توان گفت که سرعت آماده سازی غذا هم بیشتر است.

هوای آشپزخانه خنک تر می ماند

با فرا رسیدن تابستان وگرم تر شدن هوا، همه ما به دنبال خنک کردن فضای خانه خود هستیم. همانطور که می دانیم، روشن کردن اجاق گاز در منزل باعث گرم شدن هوای آشپزخانه و حتی اطراف می شود. اما زمانی که از زودپز استفاده می کنید، این میزان حرارت بسیار کاهش پیدا می کند،  زیرا مدت زمان صرف شده برای پختن غذا خیلی کوتاه است و حرارت زیادی ایجاد نمی شود. کاهش میزان گرما و بخار ، باعث خنک شدن آشپزخانه می شود.

تمیزکردن زودپز راحت است

پخت و پز با زودپز آسان بوده و تمیز کردن آن هم تقریبا ساده است. دیگ ها و قابلمه های معمولی، معمولا پس از مدت زمانی دچار رسوب و ترک خوردگی های ناشی از باقی مانده مواد غذایی می شوند. اما در زودپز، جداره ها و دیواره، طوری طراحی شده است که جرم و مواد غذایی را در خود جمع نمی کند و شما به راحتی می توانید آن را شستشو داده و تمیز کنید.

آیا زودپز سرطان زا است؟

گاهی اوقات برای اکثر افراد این سوال پیش می آید که آیا وسایلی مانند زودپز و یا مایکروفر سرطان زا هستند یا خیر. باید گفت که در این مورد اتفاق نظر وجود ندارد، اما به طور کلی می توان گفت که در پخت مواد غذایی مانند سیب زمینی که نشاسته دارند از زودپز استفاده نشود. چرا که غذاهای نشاسته ای در حرارت بالا آکریل آمید تولید می کنند که یک ماده شیمیایی مضر است.
اما این موضوع در مورد پخت تمام مواد غذایی با زودپز، صدق پیدا نمی کند. گاهی اوقات برخی مواد سرطان زا به دنبال پخت و پز به روش کبابی و گرما و دود در محیطی با دمای فوق العاده بالا ایجاد می شوند. به طور کلی باید گفت که بهتر است استفاده از وسایلی مانند زودپز و مایکروفر تنها در موارد خاص و با رعایت موارد ایمنی انجام شود.